Ömür Bayramoğlu yazdı
Sanayi’den Manzaralar Sergisi, nazlı pektaş küratörlüğünde atölyeleri bu bölgede yer alan sanatçılardan Mahmut Aydın, Can Aytekin, Mahmut Celayir, Antonio Cosentino, Ahmet Elhan, Leyla Emadi, İnci Furni, Aynur Önürmen, İrfan Önürmen, Kemal Seyhan Rüçhan Şahinoğlu ve Demet Yalçınkaya’nın serginin kavramsal çerçevesine uygun olarak üretilmiş eserlerini kapsayan bir seçki.
Seyrantepe Sanayi Mahallesi, İstanbul’da yaşayan ve üreten sanatçıların atölyeleri için farklı nedenlerle seçtikleri bir bölge. Sergitamamen Seyrantepe Sanayi Mahallesi’nde atölyesi olan sanatçılardan ilham alıyor ve başlangıç- oluşum- üretim amacını düşününce Summart’ınbu bölgedeki varlığı da serginin anlamına anlam katıyor.
Sergisinin çıkış noktası Nazlı Pektaş’ın, Ahmet Elhan ve Rüçhan Şahinoğlu’nun daveti ile Seyrantepe Sanayi’deki atölyelerine gitmesi olur. Pektaş, atölyeye girdiği o anda “burada üretilen işlerle bir sergi yapmalıyız” der, sıcağı sıcağına düşüncesini sanatçı dostları ile paylaşır. Böylece ilhamını, atölyeleri sanayi bölgesinde yer alan sanatçılardan alan serginin temeli atılmış olur.Serginin merkezine aldığı konular, sanatçılar ve Summart’ın sanayi bölgesinin içinde bir galeri olarak varlığı ile birleşince Sanayi’den ManzaralarSergisi zorunlu olmadıkça gitmediğimiz bir yeri sanatseverlere izlemeye çağırıyor.
Nazlı Pektaş’ın “burada manzara benim metaforumdur” dediği “manzara”, sergideki işlerde hem kendisini olarak varlık gösterirken hem de güçlü bir metafor olarak karşımıza çıkıyor.Seyrantepe Sanayi Sitesi’nde atölyesi olan on iki sanatçının atölyelerinin pencerelerinden, sokaklarından, sokak isimlerinden, kapılarının önünden, çalışan işçilerden, etraflarındaki mukavva, kağıt depolarından, atık malzemelerden, farklı mekanlardan, çocuk işçilerden etkilenerek ürettikleri işlerle “Sanayi’den Manzaralar” sergisi izleyiciye sanatçının yaşadığı, ürettiği yerin eserlerine etkisi üzerine çok önemli bir seçki sunuyor.
Yine Pektaş’ın“Sanatçıların sanayi bölgesinin sokaklarından, derinlerinden, duvarlarından, kokusundan, sesinden, bağırsaklarından, gökyüzünden, sakladıklarından / gösterdiklerinden, biriktirdiklerinden / püskürttüklerinden ve içinden / dışından, kendilerinde kalanı gösterdikleri bir sergidir” şeklinde yorumladığı Sanayi’den Manzaralar için üretilen işlerin pek çoğu sanatçıların atölyelerinin bulunduğu yere ve oradaki üretime, biriktirme/saklama ve atmaya odaklanırken bazıları da atölyenin kendisine/içine odaklanıyor.
Sergi kapsamda Mahmut Aydın, oluklu mukavvanın sıradanlığını” İzler”adlı heykeline dahil ediyor. Can Aytekin “Saksılar” enstalasyonunda renkli perforje saksıları kullanarak malzemenin tarih içindeki dönüşümüne öneri getiriyor. Demet Yalçınkaya “Yerli Yerinde” isimli resmi ile depoya işaret diyor. Burası sanayi atıklarının toplanıp başka bir şeye dönüştürülmesi ve yeni ekonomi yaratması için oluşturulmuş bu yer. Toplanan her şey burada saklanıyor. Aynı atölyeyi paylaşan Mahmut Celayir’de “Toplayıcılar” adlı eserinde de manzara ile bağını coğrafya ile olan derdine bağlıyor. Antonio Cosentino fotoğraf, resim ve küçük heykelleriyle olağan, günlük, samimi içine sızan mahalleyi yansıtmış.Ahmet Elhan’ın ”Ne içinde, ne büsbütün dışında” isimli mekan yerleştirmesi aslında atölyesinin penceresinden çekilmiş fotoğraf. Leyla Emadi, “RANİSTAN!”yazısıyla kentinbelleksizleştirme sebebini duvara yazmış. İnci Furuni “Yıldız Sokak”adlı eserinde sanayide atölyesinin bulunduğu bir sokağı adı olmasının dışında, inşaat alanlarında sıkça karşımıza çıkan trapez saçtan yapılmışbölen, engelleyen malzemeyi kullanarak gönderme yapmış. Aynur Önürmen heykelleri sanayideki atık süngerlerden oluşuyor. İrfan Önürmen “Çırak” isimli yerleştirmesi ile çocuk işçi ve emek sömürüsünü buluntu nesneler eşliğinde veriyor. Kemal Seyhan’ın yapıtlarından oluşan“Dallas” isimli duvarda sanayide birikmiş yığılmış, toplanmış buluntulara kendi eserleri eşlik ediyor. Rüçhan Sarıoğlu “Dışarıda” isimli resimleri adresini bilmediğimiz, tanıdık ama yabancı yerler.
Nazlı Pektaş küratörlüğündeki “Sanayiden Manzaralar” sanatçıların sanayi bölgesini üretim yeri olarak seçme sebebinden başlayarak, bölgenin tarihine, bugününe, içinde yaşayan, çalışan, emek veren tüm sanayi bölgesi manzaralarına ışık tutuyor.5 Ekim – 30 Kasım 2023 tarihleri arasında Summart’ta ziyaret edilebilir.
*Sanayiden Manzaralar sergi kataloğu kaynak olarak kullanılmıştır.